Test potrójny w ciąży – nieinwazyjne badanie przesiewowe

Każda przyszła mama pragnie mieć pewność, że jej maluszek rozwija się prawidłowo. Test potrójny w ciąży to jedno z narzędzi pozwalających na wczesne rozpoznanie potencjalnych wad genetycznych. Dowiedz się, co kryje się za tym tajemniczo brzmiącym nazewnictwem, jakie korzyści przynosi badanie i dlaczego warto z niego skorzystać, niezależnie od twojego wieku czy historii rodzinnej.

Najważniejsze informacje

• Test potrójny jest badaniem prenatalnym, które ocenia poziom trzech substancji w surowicy krwi matki: alfa-fetoproteiny (AFP), hormonu ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG) oraz estriolu.
• Jest przeprowadzany między 15. a 20. tygodniem ciąży w celu oceny ryzyka wystąpienia niektórych wad genetycznych, takich jak zespół Downa czy wady cewy nerwowej.
• Wyniki testu są wyrażone w postaci ryzyka, a nie definitywnego potwierdzenia, co oznacza, że ​​wskazują one jedynie na zwiększone ryzyko, a nie na pewność wystąpienia wady.

Test potrójny – badanie przesiewowe w ciąży

Pierwsze badania w ciąży zawsze budzą emocje. Test potrójny, czyli jedno z badań prenatalnych, pozwala ocenić ryzyko wystąpienia pewnych wad genetycznych u płodu. Nie jest to badanie diagnostyczne, ale przesiewowe. Z jego pomocą można zyskać pewność lub zdecydować się na dalszą diagnostykę.

Test potrójny – kiedy wykonać?

Test potrójny jest badaniem wykonywanym w drugim trymestrze, najczęściej między 15. a 20. tygodniem ciąży.

Czy test potrójny jest inwazyjny?

Nie, test potrójny nie jest badaniem inwazyjnym. Jest to badanie przesiewowe, które polega na pobraniu próbki krwi od ciężarnej w celu zmierzenia stężeń trzech konkretnych substancji: alfa-fetoproteiny (AFP), wolnego estriolu (uE3) oraz hormonu hCG. Wyniki tych badań pomagają w ocenie ryzyka wystąpienia pewnych wad genetycznych u płodu, w tym zespołu Downa. Jeśli test potrójny wskazuje na zwiększone ryzyko, lekarz może zalecić dodatkowe badania, w tym inwazyjne, takie jak amniopunkcja czy biopsja trofoblastu, aby dokładniej ocenić kondycję genetyczną płodu.

Co wykrywa test potrójny? Diagnostyka

Test potrójny w ciąży to badanie przesiewowe, które ocenia ryzyko wystąpienia pewnych wad genetycznych i wrodzonych u płodu. Oto co wykrywa test potrójny:

• zespół Downa (Trisomia 21) – jest to najczęstsza choroba chromosomalna. Osoby z zespołem Downa mają trzeci chromosom w parze 21. Test potrójny pomaga ocenić ryzyko wystąpienia tej choroby u płodu;
• zespół Edwardsa (Trisomia 18) – jest to rzadsza anomalia chromosomalna, która często prowadzi do poważnych wad wrodzonych i najczęściej oznacza śmierć noworodka. Osoby z zespołem Edwardsa mają dodatkowy chromosom w parze 18;
• wady cewy nerwowej – do tych wad należą poważne problemy z układem nerwowym płodu: przepuklina oponowo-rdzeniowa czy rozszczep kręgosłupa.

Test potrójny opiera się na pomiarze stężeń trzech substancji w krwi matki: alfa-fetoproteiny (AFP), gonadotropiny kosmówkowej (hCG) i niezwiązanego estriolu (uE3). Anomalie w stężeniach tych substancji mogą wskazywać na zwiększone ryzyko powyższych stanów. 

Czułość testu potrójnego

Czułość testu potrójnego odnosi się do zdolności tego testu do prawidłowego wykrywania określonych przypadków. Mowa o takich, w których ryzyko wystąpienia określonych wad genetycznych lub wrodzonych jest podwyższone. Oznacza to, jak często test prawidłowo identyfikuje ciąże, które rzeczywiście są narażone na pewne anomalie.

Dla testu potrójnego czułość w wykrywaniu różnych stanów jest następująca:

• zespół Downa – czułość testu potrójnego w wykrywaniu zespołu Downa wynosi około 60-70%. Oznacza to, że z około 100 kobiet w ciąży z płodem z zespołem Downa test prawidłowo zidentyfikuje około 60-70 z nich jako narażone na to ryzyko;
• zespół Edwardsa – czułość dla zespołu Edwardsa jest nieco wyższa i wynosi około 60-80%;
• wady cewy nerwowej – dla wad cewy nerwowej czułość testu potrójnego wynosi około 80-85%.

Należy pamiętać, że test potrójny jest badaniem przesiewowym, a nie diagnostycznym. Jego celem jest identyfikacja ciąż, które mogą wiązać się z ryzykiem urodzenia dziecka z wadami genetycznymi lub wrodzonymi. Wynikiem testu nie będzie zatem potwierdzenie ich wystąpienia. Jeśli rezultat testu potrójnego wskazuje na zwiększone ryzyko, zalecane jest przeprowadzenie dokładniejszych badań diagnostycznych, aby potwierdzić lub wykluczyć diagnozę.

Czy test potrójny jest tym samym co test PAPP-A?

Nie, test potrójny to nie jest to samo, co test PAPP-A. Test PAPP-A jest innym badaniem przesiewowym, które mierzy stężenie PAPP-A w surowicy krwi kobiety w ciąży. Często wykonuje się go w pierwszym trymestrze ciąży, zazwyczaj razem z badaniem na obecność wolnej β-podjednostki hCG. Test PAPP-A stanowi jeden z elementów tzw. testu podwójnego, stosowanego do oceny ryzyka wystąpienia wad chromosomowych u płodu (głównie zespołu Downa).

Czy prenatalny test potrójny wystarczy? Test podwójny i potrójny

Test potrójny nie jest jedynym badaniem, jakie możesz wykonać w ciąży. W pierwszym trymestrze ciąży często poleca się test podwójny. W połączeniu z testem potrójnym daje pełniejszy obraz ryzyka.

Test potrójny a test podwójny:

• test podwójny – obejmuje ocenę dwóch markerów – PAPP-A (białko powiązane z ciążą) i wolnego beta-hCG. Jest przeprowadzany w pierwszym trymestrze ciąży, najczęściej między 11. a 13. tygodniem. Test ten jest stosowany głównie do oceny ryzyka trisomii 21 (zespołu Downa) i trisomii 18 (zespołu Edwardsa);
• test potrójny – przeprowadzany jest w drugim trymestrze ciąży, zwykle między 15. a 20. tygodniem. Ocenia stężenie trzech markerów w surowicy matki: AFP i uE3 oraz gonadotropiny kosmówkowej (hCG). Test potrójny służy do oceny ryzyka trisomii 21, trisomii 18 oraz wad cewy nerwowej.

Przesiewowy test potrójny a badanie USG – co wybrać?

Badanie USG oraz test potrójny nie wykluczają się nawzajem. Wręcz się dopełniają! USG może pomóc w ocenie fizycznej kondycji płodu, podczas gdy test potrójny skupia się na analizie substancji w krwi matki. Obie metody są komplementarne.

Jak interpretować nieprawidłowy wynik testu potrójnego? 

Nie każdy wynik testu potrójnego wskazujący na zwiększone ryzyko oznacza problem. Jest to jedynie wskazówka dla specjalistów, aby dokładniej przyjrzeć się stanowi płodu. Gdy wiadomo, co wykazał test potrójny – wyniki wskazujące na potencjalne ryzyko są dla lekarza wskazówką, że należy zaproponować dodatkowe badania (amniopunkcję).

Wskazówki dla przyszłej mamy:

1. Nie panikuj – test potrójny to badanie przesiewowe, a nie diagnostyczne. Nawet jeśli wyniki nie są idealne, to nie oznacza problemów z płodem.
2. Rozmawiaj z lekarzem – jeśli masz wątpliwości co do wyników testu potrójnego, nie krępuj się pytać. Twoje bezpieczeństwo i spokój są najważniejsze.
3. Przygotuj się – przed badaniem warto się zrelaksować. Stres może wpłynąć na stężenie niektórych hormonów.
4. Informuj o wszystkim – jeśli jesteś na jakiejkolwiek terapii, koniecznie poinformuj o tym laboratorium przed wykonaniem testu potrójnego.

Badania prenatalne: test potrójny w ciąży – cena

Cena testu potrójnego może różnić się w zależności od miejsca, gdzie badanie jest przeprowadzane, a także od dodatkowych usług oferowanych w ramach testu. W prywatnych klinikach i laboratoriach cena testu potrójnego wynosi w Polsce około 250 złotych.

Test potrójny – czy należy go wykonać? Podsumowanie

Podsumowując, test potrójny jest istotnym narzędziem w diagnostyce prenatalnej. Służy do oceny ryzyka wystąpienia określonych wad u płodu. Wspomaga on decyzje przyszłych rodziców dotyczące dalszych badań i potencjalnych działań. Choć dostarcza cennych informacji, ważne jest, by pamiętać o jego charakterze przesiewowym i nie traktować wyników jako ostatecznej diagnozy. Dla pełnej pewności i komfortu psychicznego zaleca się połączenie go z innymi metodami diagnostycznymi: USG czy amniopunkcją. Dbanie o zdrowie i bezpieczeństwo przyszłego dziecka to priorytet każdej mamy, dlatego warto mieć wiedzę na temat dostępnych opcji badań i świadomie podejmować decyzje w tej ważnej życiowej kwestii.